ضميمه 1-کشاورزي در کردستان

ضميمه 1-کشاورزي در کردستان
از کتاب کردها و شکل گیری دولت مرکزی در ایران
http://www.ghandchi.com/700-KurdsIran.htm

وضعيت عمومي کشاورزي کردستان

کليه آمارهائي که در اين قسمت ميايد، از کتاب "نتليج آمارگيري کشاورزي مرحله دوم سرشماري ، 1353" از انتشارات سازمان برنامه و بودجه مرکز آمار ايران مورخ اسفندماه 1355 گرفته شده است، و بهمين دليل منعکس کننده وضعيت کنوني منطقه نيست، اما در عين حال تصوير کلي اي از نتايج اصلاحات ارضي رژيم شاه در منطقه ميدهد. همجنين لازم به تذکر است که در اينجا آمار مربوط به کردستان شمالي، که در تقسيم بندي کشوري جزء آذربايجان غربي ذکر ميشود، بررسي نشده است.

1- کار مزدوري

تعداد خانوارهاي روستائي کردستان 112129 خانوار است. از اين عده 85% بهره بردار و 15% غير بهره بردارند. براي جزئيات بهره برداري در کردستان و مقايسه با نقاط ديگر ايران و معدل کل ايران به جدول زير مراجعه کنيد:


توسعه کار مزدوري در خانوارهاي بهره بردار زمين:

کردستان (شاخص کار مزدوري):
-57% کليه کارها توسط اعضاء خانوار انجام ميشود
-40% عمده کارها توسط اعضاء خانوار انجام ميشود
-3% عمده کارها توسط کارگران مزد و حقوق بگير انجام ميشود

معدل کل کشور (شاخص کار مزدوري):
-66%
-29%
-5%

بنابراين درصد کار مزدوري در کردستان حتي از درصد بسيار پائين کل کشور هم کمتر است.

2-بازار فروش محصولات

الف-فروش محصولات ساليانه (گندم و جو و ...)

کردستان (گندم و. جوو ..):
-66/1% توليدات بفروش نميرسد
-22/3% کمتر از نصف بفروش ميرسد
-11/6% نصف يا بيشتر بفروش ميرسد

معدل کل کشور (گندم و جو):
-51/0%
-26/7%
-22/3%

بنابراين فروش محصولات از معدل کل کشور به اندازه 10 درصد پائين تر است.

ب- فروش دام

کردستان (گاو)
-90/3% بفروش نميرسد
-8/8% کمتر از نصف بفروش ميرسد
-0/9% نصف يا بيشتر بفروش ميرسد

معدل کل کشور (گاو)
-80/3%
-16/0%
-3/7%

کردستان (گوسفند)
-56/8% بفروش نميرسد
-39/0% کمتر از نصف بفروش ميرسد
-4/2% نصف يا بيشتر بفروش ميرسد

معدل کل کشور (گوسفند)
-52/9%
-36/9%
-10/2%

بازهم توليد براي فروش از معدل کل کشور پائين تر است.

3-آبياري، کود شيميائي، تکنيک و بازدهي کشاورزي

الف-آبياري

مساحت کل زير کشت در کردستان 1328932 هکتار، يعني 8% کل اراضي زير کشت ايران است. از اين مقدار 17/5% آبي و 82/5% ديم است. در کل کشور 37% آبي و 63% ديم است. در کردستان 80 % اراضي زير کشت گندم است که ار آن 14% آبي است. در صورتيکه در کل کشور 60% اراضي زير کشت گندم است و از آن مقدار 35% آبي است.

بنابراين کشت آبي در کردستان نسبت به معدل کل کشور خيلي پائين تر است.

ب-کود شيميائي

در کردستان فقط 4% بهره برداري ها از کود شيميائي استفاده کرده اند در صورتيکه در کل کشور 39% بهره برداري ها از کود شيميائي استفاده کرده اند.

ج-تکنيک

در کردستان بيش از 5% تراکتورهاي ايران و حدود 12% کمباين هاي ايران استفاده شده است (1859 تراکتور و 295 کمپاين). اين رقم حتي از تراکتورهاي استفاده شده در استان اصفهان نيز بيشتر است. شايد دليل اين امر وجود اراضي وسيع ديم در دشت اوباتو، سنگلاخي بودن منطقه و بالاخره خريدن تراکتور از طرف خرده مالکان اطراف سنندج باشد (بجاي اجاره تراکتور که در اکثر نقاط ايران مرسوم است).

4-بازدهي کشاورزي

عملکرد متوسط گندم در کردستان 223 کيلوگرم در هکتار است که بعد از زنجان پائين ترين رقم است. در صورتيکه همين رقم براي يزد 1913، کرمان 1857، مازندران 1538، فارس 1004، و بالاخره معدل کل کشور 483 کيلوگرم در هکتار است.

عملکرد گندم (آبي و ديم) از قطعات کوچک به بزرگ، اساساً مسير نزولي داشته است. مثلاً در اراضي تا 10 هکتار عملکرد 1102 کيلوگرم در 147 کيلوگرم در هکتار بوده است.و اين تنزُل فاحش، نشانه بقاياي سر سخت فئوداليسم و عدم اداره زمينهاي بزرگ بشيوه توليد صنعتي است.

در استان مازندران که در زمينهاي بزرگ تا حدي شيوه توليد سرمايه داري رشد کرده است، عملکرد گندم در زمينهاي تا 10 هکتار 1402 کيلوگرم در هکتار است، در صورتيکه در اراضي 100 هکتاري و بيشتر اين رقم به 1999 کيلوگرم در هکتار ميرسد. يعني در مازندران 142 درصد بازدهي زمين بزرگ بيشتر از زمين کوچک است، اما در کردستان بازدهي زمين بزرگ 750 درصد کمتر از زمين کوچک است.

خلاصه کنم:

1. درصد کار مزدوري حتي از در صد معدل کل کشور پائين تر است.
2. بازار فروش محصولات محدود بوده و درصد بزرگي از روستاها خود کفا هستند.
3. آبياري مدرن توسعه نيافته و کشت غالب ديم است .و نسبت زمين ديم و عدم استفاده از کود شيميائي از معدل کل کشور نيز بسيار پائين تر است.
4.بازدهي زمين هاي بزرگ بطرز وحشتناکي پائين است و اين امر دلالت بر مالکيت فئودالي در اراضي بزرگ دارد.
6. در نتيجه، توسعه توليد مدرن و جامعه صنعتي در روستاي کردستان بسيار ضعيف است.